Heb ik autisme of AD(H)D?
Soms lijkt ADD/ADHD verdacht veel op autisme.
Misschien heb je zelf ook wel eens gedacht: “Zou ik niet gewoon autisme hebben?” of krijg je dat terug van mensen in je omgeving.
Zelf roep ik ook weleens over mezelf: ’Licht autistiform gedrag!’
Vooral als ik mij iets heb voorgenomen en dat ook echt op die manier wil doen en NIET anders!
Als ik al een structuur ergens voor heb bedacht of ik ben ergens aan begonnen dan MOET het wel even op mijn manier. De onderliggende reden is dan vooral dat je weet dat je het anders weer laat liggen of half afmaakt. Maar het kan wel een beetje Autie over komen. Herken je dat?
En inderdaad; er zijn best wat overeenkomsten:
- Zowel bij autisme als ADD/ADHD zie je prikkelgevoeligheid.
- In beide gevallen kan sociaal contact vermoeiend zijn.
- En structuur helpt altijd – alleen al omdat het rust geeft in je hoofd.
Maar de onderliggende reden is vaak heel anders.
- Bij autisme is er een sterke behoefte aan voorspelbaarheid en vaste patronen.
- Bij ADD/ADHD zoeken we juist vaak afwisseling, en creëren we gewoontes vooral om chaos te beperken.
- Waar iemand met autisme langdurig gefocust blijft op één onderwerp, heeft iemand met ADD/ADHD juist korte, wisselende hyperfocussen.
Snap je hoe belangrijk het is om dit verschil te kennen?
Het bepaalt namelijk wat jou helpt om grip te krijgen op je leven en je energie.
Overeenkomsten AD(H)D en Autisme
In de tabel hieronder worden de overeenkomsten en verschillen verder uitgewerkt, inclusief een toelichting op de onderliggende reden van de overeenkomst.
| Thema | Autisme | AD(H)D | Overeenkomsten |
| Sociaal contact | Moeite met sociale cues, vaak letterlijk nemen, vriendschappen aangaan is lastiger. | Vlot in contact, maar soms te veel praten of doordenderen. Relaties zijn vaak intens en wederkerig. |
Beiden kunnen onhandig uit de hoek komen in gesprekken of sociaal overprikkeld raken. |
| Non-verbale communicatie | Oogcontact vaak lastig of onnatuurlijk. Non-verbale signalen minder goed lezen. | Oogcontact meestal normaal. Sterk in scannen van omgeving en signalen lezen, maar missen dit soms door drukte. |
Beiden kunnen signalen missen als er veel prikkels of interne onrust is. |
| Relaties | Moeite met aangaan en onderhouden van vriendschappen. Vaak zoeken naar ‘handleiding’. | Gaan makkelijk relaties aan, soms te snel verveeld of afspraken vergeten. | Beiden kunnen zich terugtrekken bij overbelasting. |
| Structuur & routines | Sterke behoefte aan voorspelbaarheid en vaste patronen. | Zoekt afwisseling, maar creëert gewoontes om chaos te beperken. | Structuur is voor beiden helpend, maar vanuit een ander motief. |
| Interesses & focus | Diepe, langdurige fixaties. Wil graag dingen afronden. | Hyperfocus bij interesse of urgentie, vaak kortdurend en onrustig. | Beiden kunnen heel gefocust zijn, maar de reden en duur verschillen. |
| Sensorische prikkels | Vaak over- of ondergevoelig voor geluid, licht, textuur, geuren. | Ook gevoelig voor geluid en licht, maar vaak prikkelzoekend. | Prikkelgevoeligheid komt bij beiden veel voor. |
| Aandacht & concentratie | Sterk oog voor detail, concentratie vooral lastig bij overprikkeling of onduidelijkheid. | Moeite met concentreren, tenzij hyperfocus. Afgeleid door prikkels en gedachten. | Beiden ervaren problemen met overzicht en plannen. |
| Impulsiviteit | Minder vanuit ongeduld, eerder door moeite met aanvoelen. | Veel impulsiviteit: antwoorden door elkaar, haantje de voorste, spullen vergeten. | Beide kunnen chaotisch of onvoorspelbaar overkomen. |